اسلام آباد 08 جون (اے پي پي) وفاقی حكومت دروان مالی كال 23۔2022 اقتصادی سروے جاری كړې ده چې له مخې ئې معاشی شرح نمو 0.29 ، د زرعی څانګي نمو 1.55 فیصده، د صنعتی څانګي منفی 2.94 فیصده، د خدمات څانګي شرح نمو 0.86 فيصده وه ، جولائی نه تر مئی 2023 د افراط زر شرح 29.9 فیصده ریكارډكړې شوې،د محصولات وصولۍ ??ښې 18.1 فیصده اضافه شوې، مالیاتی خساره د جی ډی پی 4.6 فيصده وه، كرنټ اكائونټ خساره ??ښې 76 فیصده ، تجارتی خساره ??ښې 40.4 فیصده ، درآمدات ??ښې 29.2 فیصده او برآمدات ??ښې 12.1 فیصده ، ترسیلات زر ??ښې 13 فیصده او نيغ په نيغه غیر ملكی سرمایه كارۍ ??ښې 23.2 فیصده كمی شوې۔د زيارت په ورځ د خزاني وفاقی وزیر سینیټر اسحاق ډار د وفاقی وزیر احسن اقبال او اقتصادی ډلي سره پرېس كنفرنس ??ښې اقتصادی سروے جاری كړه۔ده ووئيل موجوده حكومت خپل ترجیحات د روایتی ترقیاتی تصور څخه لرې د ایكویټی، امپاورمنټ، انوائرنمنټ او انرجی (5 ایز) په احاطه كونكي فرېم ورك وړاندې كړي كوم چې به په موجوده چیلنجز قابو موندلو او د اولس د ژوند معيار ښه كولو ??ښې مرستياله وګرځي۔ موجوده مالی كال 2023 د بهرنی او د هېواد عواملو حوالې سره يو ګران او چیلنجنګ كال ؤ، حكومت د مجموعی معاشی حالاتو ښه كولو لپاره هر ممكن ګامونه پورته كړي۔ موجوده حكومت د مېكرو اقتصادی استحكام بحالۍ او د معیشت كوټلي پرمختګ پلو روانولو او د سرمایه كارو باوري زياتولو له لوظي دے۔ده ووئيل موجوده حكومت چې كله اقتدار سنبھال ??ړو نو معیشت د ځيني ستونزو سره مخ ؤ ، خراب مالیاتی پوزیشن ، د ګرانۍ بوج ، زياته شوې تجارتی خساره، زياته شوې كورنۍ او بهرنۍ ادائیګي او داسې نورو ستونزو سره مخ ؤ، مالی كال 2022 ??ښې 6.10 فیصده شرح نمو ترلاسه شوي خو هغه په ځاي ساتل ممكن نه ؤ ځكه چې د دې په وجه میكرو اقتصادی عدم استحكام پیدا شوې ؤ، د معیشت غیر معمولی تندۍ په وجه تجارتی او مالیاتی خساري معیشت تباه كولو ته رسولې ؤ۔د مالیاتی خساري تناسب سره 5.8 (2018) فیصده څخه زياتيدو سره 2022 ??ښې 7.9 فیصده ته رسيدلې وه۔ مالی كال 2018 ??ښې تجارتی خساره 30.9 اربه ډالره وه كومه چې زياتيدو سره 39.1 اربه ډالره ته رسېدلې۔ كرنټ اكاؤنټ خساره د جی ډی پی 4.7 فیصده یعنی 17.5 اربه ډالره ته رسېدلې وه۔ نيغ په نيغه بهرنۍ سرمایه كاری 2.8 اربه ډالره څخه كميدو سره 1.9 اربه ډالره ته راغلې وه۔ اېف بی آر محصولات 9.8 فیصده څخه كمېدو سره د جی ډی پی 9.2 فیصده ته راغلي وو ۔شرح سود 6.5 فیصده څخه زياتيدو سره 13.75 فیصده ته رسيدلې وه۔ ګرځنده قرضه 1148 اربه روپو څخه زياتيدو سره 2467 اربه روپۍ ته رسيدلې وه۔ سركاری قرضې 63.7 فیصده څخه زياتيدو سره د جی ډی پی تناسب سره 73.9 فیصده ته رسيدلې وې۔ مجموعي حكومتی قرضه كومه چې په كال 2018ء ??ښې 25 كھربه وه ، د پی ټی آئی څلور كلن دور ??ښې 19 كھربه روپۍ اضافه شوې او دا زياتيدو سره 49.2 كھربه روپۍ (جون 2022 ) ته رسيدلې۔ د پی ټی آئی دور ??ښې د هېواد قرضونو??ښې نزدې 97 فیصده اضافه شوې۔ مجموعی قرضه او ادائیګۍ د پی ټی آئی حكومت ??ښې 29.9 كھربه څخه زياتيدو سره نزدېً 100 فیصده اضافې سره 59.8 كھربه ته رسيدلې۔ده ووئيل د پی ټی آئی حكومت پرېښودلو څخه وړاندې د آئی اېم اېف سره ترسره شوي شرائط عملي شوي نه ووبلكې كومه معاهده چې شوې وه د هغې برعكس كار شوې چې له امله ئې د پاكستان وقارځپلې شوې، د دې ډول پالیسیو په نتيجه ??ښې موجوده حكومت ته چې كوم معیشت ورثه ??ښې ترلاسه شوې هغه تباهۍ ته رسيدلې ؤ۔ د اقتصادی سروے له مخې مالی كال 2023 ??ښې د معاشی پرمختګ شرح نمو 0.29 فيصده وه۔ د زراعت څانګه ??ښې 1.55 فیصده صنعتی څانګه ??ښې منفی 2.94 فیصده دغسې د خدمات په څانګه ??ښې شرح نمو 0.86 فيصده وه۔ د سېلاب تباهكارو ، نړيوالې كساد بازارۍ، او د سختو اقتصادی پرېكړو /پالیسیو په وجه معاشی شرح نمو ??ښې كمی شوې۔ جولائی نه تر مئی 2023 اوسط افراط زر 29.2 فیصده ریكارډكړې شوې۔د ګرانۍ زياتيدو لويه وجه په نړيواله كچه د تېل، دالونو او اجناس بيعو ??ښې اضافه نړيوال رسد ??ښې خلل، د سېلاب په وجه د مهم فصلونو ضیاع، سیاسی عدم استحكام او د روپۍ په قدر ??ښې كمی دې۔ د جولائی نه تر مئی مالی كال 2023 په مهال د فیډرل بورډ آف ریونیو ټیكس محصولات ??ښې 16.1 فیصده اضافه ریكارډكړې شوې۔ او دا د تير مالی كال 5,348.2 اربه روپو په مقابله ??ښې 6210 اربه روپۍ ریكارډشوې۔بېل ټیكس پالیسیو كښېښه والي او انتظامی اصلاحات د حكومتی محصولات زياتولو ??ښې مرستياله ګرځيدلي۔ ټیكس دائره كار زياتولو لپاره سيمه ايز دفترو??ښې نوي ټیكس وركونكو لپاره خصوصی اقدامات شوي چې له امله ئې اېف بی آر دروان مالی كالوړومبو 9مياشتو ??ښې د 7 لكهه ټیكس وركونكو هدف په مقابله ??ښې تقریباً 9 لكهه 12 زره نوي ټیكس وركونكي رجسټرډ كړې دي۔ د روان مالی كالوړومبو 10 مياش??و په مهال ??الیاتی خسارهد جی ډی پی 4.6 فیصده ریكارډكړې شوې كومه چې تير مالی كال د دې مودې په مهال 4.9 فيصده وه۔ د روان مالی كال ??ړومبو 10 مياش??و په مهال ??رائمری بېلنس 99 اربه روپۍ سرپلس ؤ كوم چې تير مالی كال دې موده ??ښې 890 اربه روپۍ خساره ??ښې ؤ۔ جولائی نه تر اپریل 2023 په مهال ??رنټ اكاؤنټ خساره ??ښې 76 فیصده كمی شوې او دا كمېدو سره 3.3 اربه ډالره ته راغلې كوم چې د تير مالی كالدې مودې په مهال 13.7 اربه ډالره ؤ۔جولائی نه تر مئی 2023 په مهال تجارتی خساره 40.4 فیصده كمی سره 25.8 اربه ډالره ریكارډ كړې شوې كومه چې د تېر مالی كال ??ړومبو 11 مياشتو ??ښې 43.4 اربه ډالره وه۔ جولائی نه تر مئی موجوده مالی كال 2023 په مهال درآمدات ??ښې 29.2 فیصده كمې شوي او دا د تير مالی كال ??ړومبو 11 مياش??و په مهال 72.3 اربه ډالره مقابله ??ښې 51.2 اربه ډالره ته راغلي۔ د جولائی نه تر مئی موجوده مالی كال 2023 په مهال برآمدات ??ښې 12.1 فیصده كمی ریكارډ كړې شوې او تير مالی كال ??ښې 28.9 اربه ډالرهڅخه كميدو سره 25.4 اربه ډالرهته راغلې۔ د روان مالی كال ??ړمبو 10 مياش??و په مهال ترسیلات زر 13 فیصده كمی سره 22.7 اربه ډالره ریكارډ كړې شوي كوم چې تېر مالی كال دې موده ??ښې 26.1 اربه ډالره ؤ۔ جولائی نه تر اپریل موجوده مالی كال 2023 په مهال غیر ملكی نيغ په نيغه سرمایه كارۍ ??ښې 23.2 فیصده كمې شوې او دا كمېدو سره 1170.1 ملیونه ډالره ته راغلې۔ تير مالی كال دې موده ??ښې نيغ په نيغه غیر ملكی سرمایه كاری 1533.7 ملیونه ډالره ریكارډ شوې وه۔
د خزانې وزیر ووئيل په سږني مالي كال ??ښې د کفایت شعارۍ اقدامات شوي٬ غېر هدفي زرتلافۍ ختم كړې شوې٬ ټول بهرني واجبات او د ذمه وارو په وخت ادائیګی باوري كړې شوې په درآمداتو ??ښې خوراكي توكو او داروګانو ته ترجيح وركړې شوې، دې سره سره برآمداتو ته هم بشپړه پاملرنه شوې٬ د پاك پروردګار په فضل د لېټر آف كرېډټ 90 فيصده مسئلې حل شوې دي٬ زری پالیسی سخته ساتلې شوې ده خو د افراط زر په تناظر ??ښې داسې كول ضروروي ٶ، زه تل د ډي وېليواېشن په ضد يم ځكه چې د روپۍ په قدر ??ښې كمي سره ګراني زياتېږي۔ د خزانې وزير ووئيل میډیا له اولس بېدارولو ته اړتيا ده چې د وېرې خبره نه ده او نه غېر ضروري ډالر يا سره زر اخستل پكار دي، د بلوم برګ رپورټ له مخې د پاکستان كرنسي انډر ويليو ده او دا مهال ??م د ډالر په مقابل ??ښې د روپۍ حقيقي قدر نزدې 244 دے، د 40 نه تر 45 روپو ګېپ مصنوعي دې، مونږ له د خپل هېواد مفاد رامخې ته كولو ته اړتيا ده٬ د دې ستونزمن حالاتو باوجود مونږ د کمرشل بېنکونو 5.5 ارب ډالره او د بانډز د مېچیورټی په صورت ??ښې يو ارب ډالره ادائيګي كړې ده، د دسمبر په دريو مياشتو ??ښې د پاكستان په قرضو ??ښې نزدې د 4 مېليونه ډالرو كمې شوے ٶ٬ مونږ ټولې بهرنۍ ادائيګۍ باوري كړې دي او هېواد ??ه نه ديواليه كېږي۔ د خزانې وزير ووئيل د سماجی تحفظ او د ټولنې بې وځله طبقو ته وېليو وركول زمونږ وړومبۍ ترجيح ده٬ حكومت د بي آئي اېس پي بجټ 400 اربه روپو ته رسولې دے او دې سره سره د مستفيد كېدونكو په رقم ??ښې اضافه شوې ده٬ د رمضان پېکج له مخې د 75 اربه روپو ريليف وركړې شوې ٬ د كسان پېكج له مخې 2 زره اربه روپۍ اعلان شوې چې په ??ښې 1750 اربه روپۍ جاري كړې شوې دي، دې سره به د هېواد په زرعي پېداوار مثبت اثرات مرتب شي٬ حکومت د اسلامی فنانسنګ او بېنکارۍ وده ??ښې سنجيده دې٬ د اسلامی فنانسنګ له مخې د يو بل درې كلنه مودې اجاره جاري شوې٬ د وفاقي شرعي عدالت د پرېكړې په ضد سپريم كورټ او د نېشنل بېنك اپيلونه بېرته اخستې شوي، دا مهال ??ه هېواد ??ښې د اسلامي بېنكارۍ حجم 21 فیصده ته رسېدلې دے چې پ??ښې به په راتلونكې مياشتو او كلونو ??ښې به لا اضافه وشي۔ ایران، افغانستان او روسيه سره بارټر تجارت پېل شوې، دې سره به تجارت زيات شي٬ نورو هېوادونوسر به هم دا ډول لوظنامې كېږي۔ د خزانې وزیر ووئيل د ټولو ستونزو او چېلنجونو باوجود معاسي اشاريو ??ښې بهتري راروانه ده ، په سږني مالي كال ??ښې د جي ډي پي شرح نمو 0.29 فیصده او نوې مالي كال ??پاره دا هدف 3.5 فيصده مقرر كړے شوے دے، په سږني مالي كال ??ښې زراعت او د خدما??و په څانګه ??ښې بهتري راغلې ده٬ د جولائي نه تر مئي مصرف كوٶنكو لپاره د بيعو په اشاريه ??ښې 29.2 فيصده رېكارډ شوې او د کورانفلیشن شرح په ښاريو ??ښې 16 فيصده او په كليوالو سيمو ??ښې 20 فيصده ده چې اوسط ئې 18 فيصده جوړېږي۔ د خزانې وزیر ووئيل اېف بي آر د سږني مالي كال ??ه مهال د ښه كاركردګۍ څرګندونه كړې ده، په درآمداتو ??ښې د كمي باوجود د مالي كال ??ه وړومبو 11 مياشتو ??ښې اېف بي آر 6210 اربه روپۍ محاصل راجمع كړي كوم چې د تېر مالي كال دومره مودې په مقابل ??ښې 16 فيصده زيات دي، نوې مالي كال ??پاره په اېف بي آر ??ښې به د اصلاحاتو او بهترۍ عمل جاري وي٬ د ټېكس بنياد به پراخه كوٶ٬ تر 31 مارچ اېف بي آر د 7 لكه نوې ټېكس وركوٶنكو هدف مقرر كړے ٶ كوم چې 9 لكه 12 زره 392 ته رسېدلے دے، پرائمری بېلنس ??ښې هم بهتري راغلې ده٬ د حسابات جاريه د كهاتو زيان ??ښې 76 فيصده بهتري راغلې ده، د تېر مالي كال د حسابات جاريه په كهاتو ??ښې زيات 13.7 اربه ډالره ٶ كوم چې د روان مالي كال ??ه وړومبو 11 مياشتو ??ښې 3.2 اربه ډالره كچې ته راغلې دے، د مالی كال ??ه وړومبو 11 مياشتو ??ښې درآمدات 51.2 اربه ډالره رېكارډ شوي كوم چې د تېر مالي كال ??ه دومره موده ??ښې 72.3 اربه ډالرو په مقابل ??ښې 29.3 فيصده كم دي، برآمدات او ترسیلات زر ??ښې كمې راغلې دې ۔ د خزانې وزير ووئيل دې حكومت ھغه سختې او ګرانې پرېكړې كړې چي كومې رياست لپاره ضرورې وې٬ وزیراعظم شهباز شریف به تل په تاريخ ??ښې ياد ساتلے شي چا چې د سياست په ځائ رياست ته ترجيح وركړې او هېواد ئې د ديواليه كېدو نه بچ كړے۔ د خزانې وزیر ووئيل په نوي مالي كال ??ښې به صنعت كارۍ ته وده وركولې شي٬ زراعت ته به خاص پام كولې شي، برآمدات او د آئی ټی څانګه زمونږ وړومبي ترجيحاتو ??ښې شامل ده، مونږ هڅه كوٶ چې په دې څانګه ??ښې برآمدات 4 اربه كچې ته ورسوٶ، د محصولاتو نوې ذريعې او وسائل به لټولې شي، دې سره سره ??ه نزدې 1100 اربه روپۍ پرمختيائي بجټ هم وركولې شي، ماحول دوست توان هم زمونږ ترجيح ده٬ تر كال 2023 به په مجموعي توان ??ښې د ګرين انرجي برخه 30 فيصده ته د رسولو هدف دے٬ د دې توان په بل ??ښې به د لس نه تر 15 فيصده بچت وي۔ ددې اقداماتو سره به كه پاك پروردګار ته منظور وي 3.5 فیصد جی ډی پی نمو ترلاسه كولو ??ښې بريالي شؤ ۔ د يوې پوښتنې په ځواب ??ښې وفاقي وزير اسحق ډار ووئيل مونږ به بشپړه هڅه كوٶ چې د سرکاری ملازمانو او پنشنرز په تنخاګانو ??ښې د ګنجائش له مخې اضافه وكړؤ۔ ده ووئيل په ميثاق معيشت به خبرې اترې د انتخاباتو نه وروسته كېږي۔
.jpg)
